Seventy Eight Degrees of Wisdom

Rachel Pollack

CHƯƠNG V: CẮM ĐẦU VÀO BÊN TRONG

LÁ BÀI STRENGTH

Lá Bài Strength

Trong khi sự thay đổi lên lá The Lovers của Waite là rõ ràng nhất, thì việc ông đảo chỗ lá Strength và lá Justice lại gây tranh cãi nhất. Bản thân ông cũng chẳng đưa ra lời biện hộ cụ thể nào cho sự thay đổi đó. “Vì những lí do thoả mãn cá nhân, ông thảy lá này sang vị trí của Justice (Công Lý) vốn mang số 8. Sự biến đổi này chẳng mang nghĩa gì với người đọc bài nên chẳng lí gì ông phải giải thích tường tận.” Các lí do chắc chắn nằm ngoài phạm vi cá nhân. Không chỉ Waite mà cả Paul Foster Case và Aleister Crowley đặt lá Strength (Sức Mạnh) vào số 8 và Justice số 11. Những người xếp bài theo nguyên tắc này hẳn đã đi theo lối mòn của Hội Bình Minh Vàng, hội mà các bộ Tarot cũng đổi chỗ hai lá này.

Mối liên hệ với một hội kín gợi đến sự khai tâm. Tất nhiên thời nay Hội Bình Minh Vàng không khởi xướng mấy vụ tu tập tự ngược để “đả thông não bộ” nữa, mặc dù hội tuyên bố được nhận những chỉ dẫn tâm linh đặc biệt trực tiếp từ những người hướng dẫn tinh thần. Sự khai tâm được thừa nhận từ hàng ngàn năm trước, từ những đền thờ Ai Cập cho đến những hoang mạc ở Úc. Nó có nghĩa sự biến chuyển tâm lý – chủ đề chính dòng hai Tarot. Bằng cách quy chiếu Justice và những lá bài “vệ tinh” quanh nó với tư tưởng cổ đại, chúng ta sẽ thấu hiểu Tarot hơn dưới dạng một trải nghiệm.

Chúng ta ngó lại cách sắp xếp cổ truyền của những lá chính cũ một chút. Hình ảnh của Justice gợi đến những gánh nặng trong trạng thái cân bằng trong cuộc sống. Dòng hai lôi chúng ta khỏi ánh sáng thành công của cuộc sống ngoại tại và đẩy chúng ta vào bóng tối nội tại. Nếu đặt Justice ở vị trí đầu dòng hai nó sẽ mang nghĩa sự đánh giá những thứ trọng yếu trong cuộc sống của bạn. Nó hiển nhiên có lý. Nhưng nếu Justice đặt trước thì tất cả những đánh giá của bạn đều xuất hiện một cách có tính toán – sự đánh giá chỉ là phản ứng có ý thức trước các bất mãn. Nhưng nếu những đánh giá này bộc phát từ trong nội tại thì sẽ có tác động mạnh hơn rất nhiều, và chúng ta sẽ buộc phải nhận ra chúng thông qua tầm nhìn của Wheel of Fortune (Vận Xa). Thanh kiếm hai lưỡi của Justice ám chỉ hành động – lời xác nhận tri thức rút ra từ sự đánh giá. Hành động thực tế từ đánh giá dẫn chúng ta đến Người Treo (Hanged Man). Nếu Justice đứng trước thì tiếp đến phải là Hermit (Ẩn sĩ). Dưới vai trò một người tìm kiếm sự thông tuệ, Ẩn Sĩ cũng đại diện cho lời xác nhận những phán xét của Justice. Nhưng nếu thừa nhận trí tuệ đó trước Justice, thì Người Treo lại là câu trả lời sâu trong nội tại.

Giờ cùng xét Sức Mạnh (Strength) ở cả hai vị trí. Lá bài có hình một người phụ nữ thuần phục sư tử. Nói ngắn gọn, nó mô tả năng lượng vô thức được giải phóng, được bình ổn, được “thuần hoá” nhờ định hướng của nhận thức. Ý tưởng kiểu đó đứng đầu giữa đuôi chỗ nào chẳng hợp. Nó thể coi nó như “bài kiểm tra tâm lý” cuối cùng của dòng bài. Và hẳn nhiên sự bình chân như vại của Người Treo ở vị trí tiếp là hoàn hảo.

Nhưng chúng ta cũng có thể coi Sức Mạnh là phẩm chất thiết yếu để bắt đầu hành trình mới. Không thể nhờ đến cái tôi để khám phá nội tại. Chúng ta cần phải đối đầu với những tình cảm và khao khát vốn luôn chơi ú tim với nhận thức. Nếu nỗ lực thay đổi bản thân bằng lý trí thì chúng ta sẽ tạo ra một loại nhân cách khác. Mấy trường hợp kiểu này xảy ra khá thường xuyên. Nhiều người thấy họ sống thiếu tự phát. Họ nhìn quanh mình, đọc sách tâm lý, quan sát những người sống “hoang dại” với cảm thụ ghen tị hoặc thậm chí tự xấu hổ về tính tự chế của bản thân. Và rồi, thay vì chọn con đường gập ghềnh để giải phóng nỗi sợ và khao khát bị kiềm nén, họ cẩn trọng “bắt chước” tính tự phát. Họ “tôn vinh” The Chariot lên một “tầm cao” mới.

Đặt lá Strength vào số 8 tức là đẩy nó vào vị thế đối lập với Chariot – một loại sức mạnh khác, không phải ý chí của cái tôi, mà là cái Sức Mạnh Nội Tại để đối diện với bản ngã một cách bình thản không sợ hãi (nói đơn giản thì, Chariot đối ngoại, Strength đối nội). Chúng ta có thể lôi những bí ẩn ra ánh sáng vì đã tìm thấy Sức Mạnh để đối mặt với chúng (Strength vừa là tên lá bài, vừa mang nghĩa Sức Mạnh). Con sư tử đại diện cho cảm xúc, nỗi sợ, khao khát và bất an có khả năng kiểm soát cuộc sống nhưng lại bị cái tôi đè nén. Người Đánh Xe triệu năng lượng nội tại làm nguồn sức mạnh nền tảng, nhưng luôn cẩn thận định hướng loại năng lượng đó theo con đường nhận thức muốn đi. Sức Mạnh mở đường cho đam mê nội tại “cách mạng” như bước đầu tiên vượt khỏi “cái tôi”.

Ở cấp độ đơn giản, chúng ta có thể thấy sự “trỗi dậy” của những cảm xúc bị đè nén trong một con người này qua cách cư xử “trẻ con” của họ – khóc nức nở hay hò hét; nói cách khác, tất cả những điều trước đó có vẻ ngu xuẩn và đáng xấu hổ. Ở cấp độ sâu hơn, con sư tử đại diện cho toàn bộ sức mạnh cá nhân bị chuẩn mực xã hội “dao kéo đẽo gọt”. Sức Mạnh mở xích cho nguồn năng lượng này để dùng nó như một thứ nhiên liệu dự trữ trong chuyến du hành nội tại của Ẩn Sĩ. Nhưng chỉ có thể chắt được thứ “nhiên liệu” đó khi người ta thuần hoá được con sư tử ngay khi nó được rũ xiềng. Strength giải phóng nhân cách như Pandora mở hộp cấm. Nhưng nguy hiểm là vậy, thì kết quả thật ngọt ngào: cảm giác thanh thản, tình yêu cuộc sống, và sự tự tin to lớn. Trừ phi chúng ta thực lòng tin tưởng vào sự tự khám phá bản thân là một niềm vui, nếu không chúng ta chẳng bao giờ hoàn thành nó cả.

Hệ thống biểu tượng của tranh ảnh và số má củng cố thêm sự đối lập giữa Strength và Chariot. The Chariot vẽ đàn ông còn Strength vẽ đàn bà. Tất nhiên là theo truyền thống, chúng đại diến lý trí – tình cảm, xâm lược – phục tùng. Cũng như truyền thống, số 7 của The Chariot thuộc về ma thuật “dương”, còn số 8 là “âm”. Tính biểu tượng này đẻ ra từ giải phẫu học. Cơ thể đàn ông có bảy “lỗ” (tính cả mũi), còn đàn bà 8 “lỗ”. Tiện thể, cơ thể đàn ông có 7 điểm: hai tay, hai chân, cái đầu, trung tâm và “của quý”. Đàn bà thì có 8: cặp núi đôi thay cho “của quý” :v.

Phép thuật “nam” “nữ” là có ý gì? Lý thuyết bí truyền coi năng lượng giới tính là biểu hiện của những nguồn năng lượng chính dưới toàn vũ trụ; đàn ông và đàn bà giống như điện tích âm và điện tích âm trong nguyên tử. Thông qua sự vận động của năng lượng lưỡng cực, “phép thuật” xuất hiện. Những nhà thần bí học coi những hoạt động khoa học này chẳng kém huyền bí so với vận động năng lượng nguyên tử hiện đại. Có thể miêu tả Lovers của bộ Rider là sơ đồ năng lượng giản lược. Thế nên, The Chariot và Strength là một “cặp đôi hoàn hảo” như The Magician và The High Priestess được sinh ra là dành cho nhau.

Về mặt tâm lý chúng cũng mang hai loại sức mạnh khác nhau. Xã hội chúng ta nhấn mạnh vào tính “dương” kiểm soát; chinh phục, thống trị thế giới thông qua lí lẽ và ý chí. Nhưng cái chất “âm” của trực giác và cảm xúc tự phát cũng chẳng phải liễu yếu đào tơ gì cho cam. Để bộc lộ những tình cảm sâu sắc nhất với tình yêu và lòng tin đòi hỏi sự dũng cảm vĩ đại và sức mạnh to lớn.

The Fool – Gã Ngốc – lại chen vào đây. Chỉ bằng biến chuyển tâm lý chúng ta mới có thể từ Ý Thức tìm đến Vô Thức. Chỉ có Kẻ Ngốc mới chọn làm việc đó, vì tại sao chúng ta phải từ bỏ quyền kiểm soát và thành công? Chúa thánh thần đã ép Oedipus; thế nhu cầu nội tại nào ép buộc số chúng ta?

Vị trí đầu dòng của Strength liên kết nó với The Magician, cùng cả dấu hiệu vô cực trên đầu nàng gợi đến số 8 (biểu tượng vô cực là số 8 nằm ngang). Sự đảo ngược giới tính chỉ ra sự kết hợp giữa hai hình mẫu nam và nữ. Sự tiếp cận chủ động của The Magician với cuộc sống đã được “phẫu thuật thẩm mỹ” bằng thanh thản nội tại trong The High Priestess.

Dung mạo gợi cảm của người phụ nữ, mái tóc “vàng hoe” và đai lưng hoa nối nàng với con sư tử cũng gợi đến là Nữ Hoàng (Empress). The Empress đại diện cho thiên tính tự nhiên và đam mê; chúng ta (lại) thấy bóng dáng của năng lượng cảm xúc, “khao khát thú vật” như cách vài nhà diễn giải Tarot nói, giải phóng và thuần hoá. Waite miêu tả chiếc đai lưng hoa như một biểu tượng vô cực thứ hai, một đầu quấn eo người phụ nữ, một đầu tròng vào cổ con sư tử. Chúng ta có thể coi Strength là The Magician đã qua “hôn thú” với The Empress; đó là sức mạnh Nhận Thức và Định Hướng của The Magician đã hoà với nhục dục của Nữ Hoàng Khiêu Gợi khiến sức mạnh đó có mục đích và dẫn đến Ẩn Sĩ (The Hermit). Để ý rằng dòng đầu 1 thêm 3 bằng 4, lá Emperor. Giờ dòng 2 thì 1 thêm 3 thành 2 nhân đôi; sự thật nội tại của The High Priestess.

Một mặt khác của lá chính này đưa sự kết hợp của 1 và 3 lên tầm cao hơn. Case và những người khác đã gán chữ Teth trong bảng chữ cái Hebrew cho Strength. Teth đề cập đến “rắn” trong tín ngưỡng Qabalah; nhưng trong tiếng Hebrew rắn cũng có nghĩa là “pháp thuật”; từ những con rắn trong gậy ma thuật của Hermes đến sức mạnh kudalini (theo yoga là nội công của giới nữ, tồn tại trong xương sống) của phép tu Đát Đặc La (trantra) ở Ấn Độ và Tây tạng Và con rắn, trong kudalini hay dăm nơi khác nữa, đại diện cho tính dục. Trong Tarot, từ con rắn vặn quanh Cây Đời đằng sau người đàn bà trong lá The Lovers, xem con rắn là tình dục thúc đẩy sự Khai Tâm (hiểu theo nghĩa đen là làm tình thì thông thái đấy:)))) Theo mặt thần bí, nếu Strength đại diện cho những cái tu tập pháp thuật giới tính có thật, thì về tâm lý nó đề cập đến giải phóng nguồn năng lượng mạnh mẽ nhất trong con người đó. Khi đặt Sức Mạnh và Quỷ Dữ (Devil) lên bàn cân chúng ta sẽ thấy rằng sự giải phóng ở đây không đến nơi đến chốn. Con sư tử bị kiểm soát và bị dẫn dắt thay vì được làm theo ý nó.

Trong giả kim thuật sư tự tượng trưng cho vàng, mặt trời và lưu huỳnh. Lưu huỳnh là một nguyên tố thấp hơn trong khi vàng là cao nhất. Quá trình lưu huỳnh trở thành vàng chính xác là quá trình nâng cấp bản thân. Và thiết kế lá Tiết Chế (Temperance), lá cuối cùng của dòng này, với chất lỏng chảy từ cốc này sang cốc khác, miêu tả mục đích của giả kim thuật trong việc hoà trộn các mặt đối lập để tạo nên một hỗn thể mới và có ích.

Những người hay than thở về sự kiểm soát nghiêm ngặt trong cuộc sống, những người coi sự vô thức là “cái rãnh đạo đức” của sự kiềm chế (như Jung phê phán tàm nhìn hạn hẹp của những tín đồ Freud), và thấy những đam mê là loại giày vò, thì sẽ thấy con sư tử như những thế lực tự nhiên mà lý trí phải hạ gục. Vài bộ Tarot cổ hơn, gồm cả bộ của nhà Visconti, vẽ hình Heracles giết sư tử Nemean. Đam mê chinh phục lý trí. Nhưng con sư tử cũng đại diện cho Christ, sức mạnh lý trí của Chúa. Ai để năng lượng vô thức nội tại trỗi dậy, định hướng nó với tình yêu và niềm tin cuộc sống, sẽ nhận ra đó không phải loại năng lượn phá huỷ mà là loại năng lượng tâm linh hút về phía gậy tầm sét của Pháp Sư (The Magician).

Trong đọc bài lá Strength chỉ ra khả năng đối mặt với cuộc sống, đặc biệt là với các khó khăn hoặc đến lúc phải thay đổi, với hi vọng và kiên quyết. Nó ám chỉ một con người mạnh mẽ từ nội tâm, trải nghiệm cuộc sống bằng đam mê nhưng thanh thản mà không bị đam mê chiếm hữu. Lá bài đại diện việc tìm thấy Sức Mạnh để bắt đầu hoặc tiếp tục những dự án khó khăn, bất chấp căng thẳng hay sợ hãi.

Nếu Sức Mạnh xuất hiện trong mối lien kết với Cỗ Xe (The Chariot), nó có thể mang nghĩa một sự thế chân với sức mạnh lý trí, đặc biệt trong trường hợp lá The Chariot rút ngược. Hai lá đồng thời cũng biểu trưng cho những mặt bổ khuyết lẫn nhau – thế bài tối nhất của Sức Mạnh là Nội Tại, và Cỗ Xe ngoại tại (các đường ngang dọc của chữ thập). Thế là chúng ta đã thấy một người có hành động hiệu quả mà lại luôn điềm tĩnh.

Sức Mạnh lật ngược nhấn mạnh đến sự yếu đuối đầ tiên. Lòng can đảm để đối mặt cuộc sống đã lung lay và người đó cảm thấy bị dòng đời cuốn trôi và tiêu cực. Nó cũng mang nghĩa sự tự day dứt. Phần “thú” của con sư tử đã xổng khỏi cái lồng tạo nên từ tinh thần và cảm xúc. Các đam mê trở thành kẻ thù, đe doạ huỷ hoại nhân cách ý thức và cuộc sống mà ý thức đã xây dựng cho bản thân.

Tìm Hiểu Thêm – 78 Độ Minh Triết Tarot