Seventy Eight Degrees of Wisdom

Rachel Pollack

CHƯƠNG VI: CUỘC HÀNH TRÌNH VĨ ĐẠI

LÁ BÀI THE DEVIL

Lá Bài The Devil (Ác Quỷ)

Vì lí do nào mà lá bài mang hình tượng nặng nề này lại xuất hiện muộn đến vậy trong Tarot? Tại sao ngay cả sau khi đã chinh phục được sự cân bằng từ nàng Tiết Chế (Temperance) lại đột ngột ngã chèo queo thế này? Ác Quỷ mang số 15, ngay dưới lá The Lovers số 6, và thực ra chúng ta có thể phán rằng Waite chế ra lá The Devil trước, rồi dựa vào lá này để tạo ra lá The Lovers. Thế nên trong bộ Rider thì lá The Devil với hình tượng “những ác quỷ” lại đóng vai trò tiền thân của lá chính 6. Nhưng lại sao lá bài “thực” lại xuất hiện sớm trong khi bản xuyên tạc của nó lại bị đẩy xuống tận dòng cuối cùng?

Lá Ác Quỷ đi tiên phong cho dòng cuối bộ Thiên Định. Điều này gợi ý rằng nó mang vài nguồn năng lượng tối cần thiết cho sự vận động của dòng này. Dòng bài này phải đối phó với những thế lực chân nguyên vượt trên cả bản ngã. Con đường dẫn đến sự khai sáng có đưa chúng ta vượt qua thế giới tối tăm của Ác Quỷ hay không? Nhớ rằng Dante từng đi qua Địa Ngục trước khi đến được Luyện Ngục và Thiên Đường chứ? Và rằng William Blake, nhà thơ kiêm nhà thần bí học, đã miêu tả Ác Quỷ như một anh hùng trong bài thơ Thiên Đường Mất Tích của nhà luân lý học Milton.

Để có thể hiểu được giá trị bí truyền của Ác Quỷ, đầu tiên chúng ta phải xét đến những ý nghĩa thường hay bị gán cho nó là ảo tưởng và áp đặt trước cái đã. Nỗi ảo tưởng lớn nhất là chủ nghĩa vật chất – chúng ta hay nghĩ về cụm từ này dưới dạng nỗi ám ảnh về tiền bạc, nhưng đúng hơn là nó mang nghĩa “không có gì tồn tại ngoài thế giới giác quan” (hiểu đơn giản là, những người theo chủ nghĩa vật chất/chủ nghĩa thực dụng tin rằng chỉ những thứ nhìn thấy, cảm thấy, nghe thấy mới có thực). Ác Quỷ chễm chệ trên một khối đá tương tự khối lập phương của lá Hoàng Đế trong bộ bài BOTA. Nhưng trong khi khối lập phương là biểu tượng của cả vũ trụ hoàn chỉnh, thì khối chữ nhật của The Devil lại ám chỉ nhận thức không hoàn thiện.

Phủ nhận bất cứ tiềm năng tồn tại nào thuộc về mặt tâm linh/ tinh thần trong cuộc sống và chi đeo đuổi những khao khát cá nhân (tiền tài, tình dục và chính trị) là đặc điểm nổi bật của những tín đồ theo chủ nghĩa vật chất. Sự nông cạn đó thường dẫn đến nỗi bất hạnh, và Ác Quỷ trở thành biểu tượng của sự khốn khổ. Nhưng khi quan sát hai nhân vật trong bài, ta không nhận thấy nỗi khổ sở nào xuất hiện trên mặt hay trong tư thái của họ. Đồng thời để ý rằng đôi dây xích không thực sự xiềng chặt họ; vòng xích rất lớn nên rất dễ dàng chui đầu ra. Sức mạnh của Ác Quỷ trú ẩn trong ảo tưởng rằng không có điều gì khác (ngoài những điều chủ thể chấp nhận) tồn tại. Trong nhiều tình huống nghiêm trọng, con người chỉ nhận thức được nỗi bất hạnh khi nhận ra cuộc sống còn vô khối lựa chọn khác.

Tư thái của Ác Quỷ, một tay chỉ thiên một tay hạ địa lại gợi đến lá Pháp Sư (The Magician) tiếp. Lá thứ nhất Pháp Sư một tay cầm gậy phép chỉ thiên để hút sức mạnh tâm linh, còn Ác Quỷ lại dúi ngược đuốc lửa xuống mặt đất – ám chỉ niềm tin chỉ dựa vào vật chất.

Lòng bàn tay của Ác Quỷ có biểu tượng chiêm tinh của Sao Thổ, một thành tinh thường được coi là biểu tượng của sự xấu xa hoặc xui xẻo, nhưng chính xác hơn thì nó được coi là những giới hạn, những điểm yếu hoặc những điểm hạn chế. Những ngón tay xoè rộng cộng thêm 5 vào 15, gợi đến hai ngón tay một chỉ lên một gập xuống của Đại Tư Tế (lá The Hierophant). Cử chỉ cuối muốn nói rằng vũ trụ có nhiều điều bí ẩn hơn những thứ ta có thể thấy trước mắt ta, và lòng bàn tay mở của Ác Quỷ lại phán rằng không thứ gì tồn tại ngoài những gì rành rành trước mắt.

Đầu Ác Quỷ có một ngôi sao ngược – biểu tượng của pháp thuật đen. Thời điểm này ngôi sao đó mang rất nhiều ý nghĩa. Nếu đứng dạng chân duỗi tay hai bên thì bạn sẽ thấy rằng ngôi sao ngược là biểu tượng của cơ thể người. Ở chiều xuôi thì đầu hướng lên trên và ở chiều ngược thì bộ phận sinh dục lại ngược lên đầu. Thiên Chúa giáo dạy về sức mạnh lí trí, khả năng phân biệt đúng sai và thống trị các đam mê. Thế nên, ngôi sao ngược xúi bạn để đam mê khuất phục óc phán xét. Cây đuốc của Ác Quỷ mồi lửa vào đuôi người đàn ông; những người nào cảm thấy nhu cầu tình dục như loại sức mạnh phá huỷ và sôi sục sẽ thường miêu tả nó dưới dạng một ngọn lửa hừng hực cháy trong tâm can họ. Nền của lá bài là màu đen, mô tả pháp thuật đen, không có khả năng nhìn thấy sự thật và những nỗi phiền muộn.

Vậy là chúng ta đã thấy được ý nghĩa truyền thống của Ác Quỷ: ảo tưởng, chủ nghĩa vật chất, khốn khổ và ám ảnh nhục dục. Ấy thế mà lá bài lại nắm một quyền lực lớn lao. Ác Quỷ nhìn chằm chằm vào chúng ta. Những người tu tập theo đạo Phật hoặc đạo Hindu mô tả kundalini như một ngọn lửa thiêu cháy trong cơ thể, bắt đầu ở cuối cột sống, chỗ xương cụt, và được kích thích bởi những nghi thức tính dục.

Xem xét ngôi sao ngược một lần nữa. Bộ phận sinh dục chổng ngược lên đầu. Hình ảnh này gợi đến lá The Lovers (Tình Nhân) của bộ Rider, với người đàn bà – biểu tượng của sự vô thức và những nỗi đam mê – nhìn lên thiên thần. Chúng ta cũng có thể nhớ lại cả lá Sức Mạnh (Strength), ngay phía trên lá Devil, với con sư tử biểu tượng của năng lượng thú tính đã nổi dậy và bị thuần hoá. Chúng ta đã bàn về niềm tin huyền bí rằng năng lượng nhục dục và tâm linh thực ra là một thể, và biểu tượng của nó là hình ảnh Bò Cạp nâng cấp lên Đại Bàng. Nghe thì lạ thật nhưng quan điểm này không thực sự bí ẩn gì lắm cho cam. Chẳng cần những nhà thần bí học hay những môn đồ theo học thuyết Freud mới nhận ra được quyền năng của tình dục trong cuộc sống. Văn hoá đại chúng cứ nhằm chủ đề tình ái mà phang là vì sao? Nhạc tình yêu, phim lãng mạn, những trò đùa tục tĩu và tiếng lóng nhan nhản như gián sau mưa. Với một người bình thường, nếu nhu cầu tình dục chiếm ưu thế, vì việc những nhà thần bí học tìm cách mở vòi giải phóng và nâng cấp nhu cầu đó lên mức độ biến đổi thành trải nghiệm khai tâm là điều dễ hiểu.

Ở điểm nhìn tinh tế hơn – ham muốn tình dục luôn bắt cặp với mơ mộng, chính là tình trạng “chào cờ buổi sáng” hay “máng ống chảy nước”, hoặc những dấu hiệu khác nữa. Một giấc mơ chính là vô thức bộc lộ bản chất của nó dưới dạng hình ảnh. Dấu hiệu đó chỉ ra rằng Vô Thức là nhục dục trong bản chất và những giấc mơ là một phần năng lượng biến đổi lên dạng thức cao cấp hơn. Thực tế, cụm từ “vô thức” không hoàn toàn đề cập đến những giấc mơ và những chuyện thần thoại chúng ta nhận thấy được, mà đúng hơn là đến bể năng lượng nâng đỡ chúng ta vượt qua cuộc sống.

Văn hoá phương Tây thường phán rằng cơ thể và linh hồn về cơ bản là hoàn toàn đối lập. Chúng ta phỏng đoán rằng thầy tu và sơ sãi kiêng quan hệ tình dục để tránh làm ô uế xác thịt. Nhưng chúng ta cũng có thể nhìn cảnh FA theo cách khác. Sống độc thân không tình dục có thể hướng năng lượng theo đường khác. Ở Ấn Độ, mối quan hệ giữa năng lượng tình dục và năng lượng tâm linh đã được cúng bái từ đời xửa xưa nào đó rồi. Biểu tượng của Shiva là “của quý”, trong khi những nghi lễ cúng tế mô phỏng những cuộc mây mưa mèo mỡ như cách thức nạp năng lượng cho thể xác. Những người theo Trí Huệ Giáo , ảnh hưởng sâu rộng trong những khái niệm của giới huyền bí phương Tây, có những nghi lễ tu tập rất tương đồng với các nghi lễ của Phật giáo hoặc Hindu giáo. Và con chiên Trí Huệ Giáo, cũng như dòng Blake sau này, coi Satan là anh hùng đích thực của Vườn Địa Đàng vì đã tim cách trao cho Adam và Eva tri thức về bản ngã đích thực của họ.

Nếu con đường dẫn đến linh hồn là thông qua những ham muốn, vậy thì tại sao xã hội lại phải ức chế nó? Và nếu con đường giải phóng đã được phát hiện và chỉ dẫn từ mùa quýt xa tít mù nào đó rồi thì cần gì phải giữ bí mật nữa? Câu trả lời nằm trong quyền lực vĩ đại của nguồn năng lượng tính dục-tinh thần. Nếu nâng nó lên cấp độ cao hơn nó giải phóng chúng ta khỏi những giới hạn đối tính. Tuy nhiên, nếu sức mạnh được giải phóng nhưng không được biến đổi sẽ dẫn đến hậu quả ám ảnh, tội phạm tình dục, bạo lực và thậm chí phá huỷ cả nhân cách. Không phải nền chính trị tình dục đơn thuần có thể dẫn đường cho các trưởng lão Hy Lạp tấn công những nghi thức thiên tính nữ mang những ngây đắm xuất thần. Bị thế lực nội tại được giải phóng áp đảo, những kẻ cuồng tín sẽ tự phá huỷ bản thân họ, và đôi lúc chạy xuyên những vùng quê, xé xác cắt xẻo động vật, con người hay thậm chí là trẻ con nếu họ không an toàn trong nhà. Chỉ những người đã được huấn luyện, đạt đến một cấp độ bình yên trong nội tại sâu sắc, đến ngưỡng thấu hiểu ý nghĩa Tiết Chế (Temperance) của Tarot, mới có thể an toàn mà đương đầu với những thế lực lẩn khuất trong Ác Quỷ.

Thực tế, Ác Quỷ chứa đựng nhiều thứ lớn lao hơn là những nghi thức tính dục và năng lượng bạo lực. Ở nghĩa rộng hơn, nó là biểu tượng của nguồn năng lượng sống bị khoá lại trong vùng tối của nội tâm – vùng kín không thể bị thâm nhập qua những cách thức thông thường. Nó được gọi là Ác Quỷ vì với những người không được chuẩn bị để tiếp nhận nguồn năng lượng này, nó sẽ tự động quậy tưng đảo tửng mọi thứ như những con quỷ, một cảm thức về cả vũ trụ chứa đầy những thứ xấu xa, hoặc một sự hấp dẫn mang tính bạo lực. Chúng ta đã nói rằng dòng 2 là dòng đứa trẻ phát triển cái tôi mạnh mẽ đến độ không còn sợ hãi bóng tối nữa. Dòng vận động của dòng bài 2 giúp chúng ta lướt qua được dòng nước dưới chân Bánh xe Cuộc Đời. Dòng thứ 3 lại yêu cầu một sự giải phóng năng lượng vô thức hoàn toàn. Dòng lũ đó chỉ có thể xuyên vào vùng kín, với tất cả những ảo tưởng, những nỗi khiếp sợ và những đam mê – những thứ có thể dễ dàng gây xao lãng cho những người chưa được chuẩn bị đầy đủ.

Nhìn vào tư thái của Đại Tư Tế và Ác Quỷ một lần nữa. Hai ngón tay của Tư Tế cụp xuống ám chỉ rằng cuộc sống có nhiều điều hơn là những thứ chúng ta thấyl đồng thời những ngón tay đó hàm ý nói rằng con đường đến tri thức sâu xa hơn đã bị đóng. Những ngón tay mở của Ác Quỷ có thể biểu đạt suy nghĩ ảo tưởng nông cạn rằng chỉ những thứ tận mục sở thị mới là tồn tại; hoặc nó biểu đạt rằng “thấy là tất cả”. Không gì bị che giấu. Ngôn ngữ cơ thể đặc biệt của Ác Quỷ – khoảng cách giữa hai phần ngón tay, là cử chỉ của Nữ Tư Tế ở Jerusalem nhằm triệu gọi năng lượng tâm linh. Nó vẫn còn tồn tại đến ngày nay trong lễ mừng năm mới của đạo Do Thái – dưới nghĩa “lời cầu chúc của linh mục”.

Paul Douglas gọi lá số 15 là “mặt tối của vô thức tập thể”. Khi kẻ được-gọi là pháp sư hắc ám (danh hiệu của Ác Quỷ) triệu gọi quỷ dữ, anh/cô ta sẽ thật sự khơi dậy một thế lực từ nội tại. Nếu cuộc triệu tập này thành công, pháp sư đó sẽ là chủ nhân của con quỷ, biến nó thành nô lệ của anh/cô ta. Đó chính là việc pháp sư quản chế được nguồn năng lượng giải phóng, chứ không phải trở thành con mồi của nó. Để làm được điều này, pháp sư đó phải dẹp sạch ham muốn và nỗi sợ trong cái tôi. Nói ngắn gọn, anh/cô ta phải đạt được Tiết Chế, nếu không con quỷ sẽ thắng cuộc đụng độ. Pháp Sư trở thành nô lệ của những ảo tưởng do Ác Quỷ tạo ra.

Chúng ta đã đi khá sâu vào việc diễn giải lá Ác Quỷ. Ý nghĩa bói toán của lá bài có xu hướng đi theo cách thức diễn giải thông thường hơn. Chúng ta nhận được những ý nghĩa rõ ràng hơn là vì trong quẻ bói lá bài xuất hiện tuỳ tình huống. Ác Quỷ có thể chỉ một quan điểm sống thực dụng và nông cạn; nó còn mang cả hàm ý khốn khổ, tuyệt vọng, đặc biệt là những cảm xúc trói buộc hoặc tù túng, với ảo tưởng rằng không có bất kì sự lựa chọn nào khác. Nếu nó xuất hiện cùng quẻ với lá The Lovers, nó nhấn mạnh rằng mối quan hệ bắt đầu bằng tình yêu đã trở thành cái bẫy.

Ác Quỷ biểu thị rằng bạn đang là nô lệ của những đam mê thay vì hành động theo cách bạn tin là tốt nhất. Nó còn mang cả nghĩa một nỗi ám ảnh mang tính kiểm soát, đặc biệt là về mặt tình dục, khi một người cảm thấy bị lôi kéo vào những hành động mà bình thường anh/cô ta thấy là trái đạo lý. Ví dụ điển hình nhất là tội phạm tình dục; ở cấp độ thông thường hơn, nhiều đàn ông và phụ nữ bị những người họ không ưa cuốn hút mạnh mẽ (ghét của nào trời trao của đấy chăng?). Cảm giác vô vọng và tủi hổ do đã đầu hàng trước ham muốn chính là thuộc về Ác Quỷ.

Trước đó chúng ta đã thấy sự bình thản trên gương mặt của người đàn ông và người đàn bà bị xích. Đây là trạng thái chấp nhận tình huống tồi tệ. Đại khái là khi nhìn nhận tình huống bất hạnh là bình thường, thì thậm chí chúng ta còn có thể đấu tranh chống lại sự thay đổi. Lá Ác Quỷ ngược, mặt khác, chỉ nỗ lực thoát khỏi nỗi khổ sở hay sự trói buộc – về mặt thực tế hoặc tâm lý. Một người không muốn chấp nhận tình thế của anh/cô ta nữa và tiến tới tự giải phóng. Nghịch lý thay, chúng ta nghĩ theo hướng đó điều đó chính thời điểm chúng ta cảm thấy bất hạnh và thấu hiểu những giới hạn của cuộc sống nhất. Trước khi rũ bỏ được sợi xích bạn phải nhận thức được sự tồn tại của xiềng xích cái đã. Thế nên, những người đang trải qua vài quá trình tự giải phóng – kiểu như rời nhà, tìm đến trị liệu tâm lý hay một cuộc ly hôn khó khăn – thường cảm thấy bất hạnh hơn nhiều khi mù quáng chấp nhận tình thế bị áp đặt. Đó là khoảng thời gian quyết định sự phát triển một các nhân. Nếu sống sót vượt qua nó, người đó sẽ hạnh phúc hơn với một nhân cách phát triển đầy đủ hơn. Đôi lúc chúng ta thấy quá trình chuyển đổi đau đớn không chịu đựng được và lại lùi vào xiềng xích.

Lá Ác Quỷ ngược ở vị trí quá khứ thường mang nghĩa sự thay đổi đó đã xảy ra, nhưng cảm xúc buồn đau, tức giận hay thất vọng vẫn còn kéo dài, có lẽ là bị cách nhận thức giấu đi, nhưng vẫn còn ảnh hưởng. Chúng ta thường buộc phải đối đầu với những điều ma quỷ trong quá khứ, ngay cả những chuyện đã qua đi từ lâu. Tâm lý không quên đi bất cứ điều gì hết. Con đường đến với sự giải phóng nằm trong cách thức sử dụng và biến đổi tri thức và năng lượng từ mỗi trải nghiệm.

Tìm Hiểu Thêm – 78 Độ Minh Triết Tarot